නැඟෙනහිර ශ්‍රී ලංකාවේ මෙම ප්‍රදේශයට ආවේණික වූ එහි භාෂාව, ආහාර, උත්සව සහ ජීවනෝපායන් තුළින් පිළිබිඹු වන ස්වකීය අනන්‍යතාවයක් සහ සංස්කෘතික උරුමයක් ඇත. ප්‍රදේශවාසීන්ට අනුව, මෙම ප්‍රදේශය කායන්කර්නි ලෙස නම් කර ඇත්තේ “කර්නි” ලෙස හඳුන්වන පහත් බිම් හෙවත් සෘතුමය ජල මූලාශ්‍ර අසල වැඩෙන ‘කායන්’ලෙස ප්‍රාදේශියව හඳුන්වන ගස් (Memecylon umbellatum) මෙම ප්‍රදේශයේ බහුලව දක්නට ලැබෙන නිසාවෙනි. ප්‍රදේශයේ මුල් පදිංචිකරුවන් වූයේ ස්වදේශික වෙරළබඩ වැදි ප්‍රජාවන්ය. කුඩා ආදිවාසී ප්‍රජාවන් කිහිපයක් තවමත් ප්‍රදේශයේ දක්නට ලැබෙන අතර වැදි භාෂාවේ ප්‍රාදේශිය උපභාෂාවක් කතා කරති. කායන්කර්නි හි වැඩිහිටින් තවමත් ගෝත්‍රික පෙළපත් සමඟ ශක්තිමත් බැඳීමක් පවත්වා ගෙන යන අතර ඔවුන් "කුඩි" ලෙස හඳුන්වන අතර එහි අර්ථය මිනිසුන් හෝ මුල් මුතුන් මිත්තන් යන්නයි. පසුව එම ප්‍රදේශ තුළ දෙමළ සහ සිංහල ප්‍රජාවන් විසින් ජනපද පිහිටවනු ලැබීය. සිංහල ප්‍රජාව ප්‍රධාන වශයෙන් පුත්තලම, මීගමුව සහ කුරුණෑගල ප්‍රදේශ වලින් සෘතුමය ධීවරයන් ලෙස පැමිණ කාලයත් සමඟ එම ප්‍රදේශයේ පදිංචි වී ප්‍රදේශයේ ජනතාව සමඟ විවාහ වී ඇත . ඓතිහාසික වශයෙන්, මසුන් ඇල්ලීම සහ කරවල නිෂ්පාදනය කලාපයේ ප්‍රධාන ජීවනෝපායික ක්‍රියාකාරකම් විය. ප්‍රදේශයේ දුරස්ථභාවය සහ ශීතකරණ නොමැතිකම නිසා ප්‍රදේශවාසීන් හැකි සෑම විටම වෙළඳපොළට ප්‍රවාහනය කිරීම සඳහා තම මාළු වියළා ලුණු දැමූහ. කොරල්පරවලින් හුණුගල් නිස්සාරණය කිරීම ද ප්‍රදේශයේ සිදුකෙරුණු නමුත් දශක කිහිපයක සිට මෙම ක්‍රියාකාරකම නතර වී ඇත
ප්‍රාදේශීය ප්‍රජාවන්ගේ එදිනෙදා ජීවිතයේදී ආගම වැදගත් කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. විවාහ සහ අවමංගල්‍ය වැනි වැදගත් සමාජ සිදුවීම් සාම්ප්‍රදායික ආගමික චාරිත්‍ර වාරිත්‍ර සහ සමාජ ක්‍රම මත පදනම් වේ. ප්‍රදේශයේ බොහෝ දෙනා දෙමළ වන අතර හින්දු ආගම අදහනු ලබයි. එමෙන්ම කිතුනුවන් සැලකිය යුතු පිරිසක් ද සිටිති. ප්‍රදේශයේ ප්‍රධාන භාෂාව දෙමළ වන අතර, ප්‍රදේශවාසීන්ට ප්‍රදේශයට අනන්‍ය වූ ඔවුන්ගේම දේශීය වචන සහ වාක්‍ය ඛණ්ඩ ඇත. ප්‍රාදේශීය උත්සව ප්‍රධාන වශයෙන් හින්දු ආගමේ බලපෑමට ලක්ව ඇති අතර බොහෝ විට "කාවාඩි", ගිනි මත ඇවිදීම සහ ජන නැටුම් සමඟ සම්බන්ධ වේ. සමරනු ලබන ප්‍රධාන උත්සව වන්නේ තෛපොංගල් (සාම්ප්‍රදායික හින්දු අස්වැනු නෙලීමේ උත්සවය), දීපවාලි (දිවාලි) සහ සිංහල හා හින්දු අලුත් අවුරුද්දයි. එමෙන්ම, නත්තල් සහ පාස්කු ප්‍රාදේශීය ක්‍රිස්තියානි ප්‍රජාවන් විසින් සමරනු ලබයි. විශේෂ උත්සව ආශ්‍රිතව පිළියෙළ කරන ජනප්‍රිය දේශීය ආහාර අතර තොතල්, මුරුක්කු, කච්චන් පලගරම්, සූවි සහ අප්පම් ඇතුළත් වේ.